تفاوت نوشیدنی های ایزوتونیک ونوشیدنی های الکترولیتی

نوشیدنی های ایزوتونیک و نوشیدنی های الکترولیتی برای اهدافی مانند حفظ هیدراتاسیون بدن مورد استفاده قرار می گیرند. این دو نوع نوشیدنی از نظر ترکیب، غلظت و اثربخشی با یکدیگر تفاوت هایی دارند. در این مقاله، به معرفی تفاوت نوشیدنی های ایزوتونیک و نوشیدنی های الکترولیتی و ویژگی های هر کدام می پردازیم.

منظور از نوشیدنی های ایزوتونیک چیست؟

نوشیدنی های ایزوتونیک نوشیدنی هایی با فرمول خاص هستند که غلظت الکترولیت ها و کربوهیدرات‌ های موجود در آن ها مشابه غلظت مایعات موجود در بدن است. این نوشیدنی ها به سرعت جذب بدن می شوند و برای جبران سریع مایعات به خصوص در طول فعالیت های شدید کاربرد دارند. معمولا ورزشکاران و افرادی که تمرینات سنگین انجام می دهند، از این نوع نوشیدنی برای تامین آب، انرژی و الکترولیت های مورد نیاز بدن استفاده می کنند.

ترکیب و ویژگی های نوشیدنی های ایزوتونیک

1. آب: پایه این نوع نوشیدنی ها را آب تشکیل می دهد و به جبران مایعات از دست رفته کمک می کند. آب همچنین تضمین می کند که مواد موجود در نوشیدنی به سرعت جذب بدن می شوند.
2. کربوهیدرات ها: گلوکز، ساکارز و فروکتوز بعضی از کربوهیدرات های ساده هستند که در تولید نوشیدنی های ایزوتونیک مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین می توان به کربوهیدرات های پیچیده مانند مالتودکسترین اشاره کرد. این مواد به عنوان منبع انرژیِ سریع و قابل هضم عمل می کنند.
3. الکترولیت ها: سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم از جمله مهمترین الکترولیت هایی هستند که در این نوع نوشیدنی ها یافت می شوند. الکترولیت ها تعادل مایعات، انقباضات عضلانی و عملکردهای عصبی را تنظیم می کنند. همچنین به آرامش عضلات و تولید انرژی کمک می کنند.
4. ویتامین ها: بعضی نوشیدنی های ایزوتونیک حاوی ویتامین های گروه B و ویتامین C هستند که از خستگی جلوگیری کرده و سیستم ایمنی را تقویت می کنند.
5. طعم دهنده ها: از این مواد برای بهبود طعم نوشیدنی های ایزوتونیک استفاده می شود. از طعم دهنده های طبیعی استخراج شده از مواد طبیعی تا طعم دهنده های مصنوعی.

نوشیدنی های الکترولیتی به چه نوشیدنی هایی گفته می شود؟

نوشیدنی های الکترولیتی محصولاتی هستند که با هدف جبران الکترولیت های از دست رفته بدن تولید می شوند. این نوشیدنی ها غلظت قند کمتری نسبت به نوشیدنی های ایزوتونیک دارند. همچنین معمولا انرژی زا نیستند و هدف اصلی آن ها افزایش انرژی نیست. در واقع، نوشیدنی های الکترولیتی برای جبران مواد معدنی ضروری از دست رفته از طریق عرق در طول فعالیت بدنی، بیماری یا کم آبی کاربرد دارند.

ترکیب و ویژگی های نوشیدنی های الکترولیتی

• آب: پایه این نوع نوشیدنی ها را نیز آب تشکیل می دهد و به اهدافی مانند هیدراتاسیون کمک می کند.
• الکترولیت ها: سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم بعضی از الکترولیت های اصلی هستند که نقش مهمی در عملکرد های مختلف بدن ایفا می کنند. از حفظ تعادل مایعات و عملکرد ماهیچه ها گرفته تا حمایت از سلامت قلب و عروق و عملکردهای عصبی.
• کربوهیدرات ها (قند): از مقدار کمی کربوهیدرات ساده مانند گلوکز یا دکستروز در تولید نوشیدنی های الکترولیتی استفاده می شود. علاوه بر افزایش انرژی، این مواد موجب جذب سریعتر آب و الکترولیت ها در روده می شوند.
• ویتامین ها: بعضی نوشیدنی های الکترولیتی حاوی ویتامین های گروه B و همچنین ویتامین C هستند که به متابولیسم کمک می کنند.
• مواد معدنی: موادی مانند روی، سلنیوم، مس، ید و منگنز که با هدف تنظیم عملکردهای مختلف بدن ممکن است به نوشیدنی های الکترولیتی افزوده شوند.

مهمترین تفاوت های نوشیدنی های ایزوتونیک و نوشیدنی های الکترولیتی

همانطور که اشاره شد، تفاوت نوشیدنی های ایزوتونیک و نوشیدنی های الکترولیتی به مواردی مانند ترکیبات، غلظت مواد و کاربرد آن ها برمی گردد. این دو نوع نوشیدنی، بدن را هیدراته نگه می دارند، اما از چندین جهت با یکدیگر تفاوت دارند.

1. فرمولاسیون: تفاوت اصلی نوشیدنی های ایزوتونیک و نوشیدنی های الکترولیتی را می توان فرمولاسیون و ترکیبات آن ها دانست. نوشیدنی های ایزوتونیک تعادلی از کربوهیدرات ها و الکترولیت ها را ارائه می کنند و برای جبران سریع انرژی طراحی شده اند. در مقابل، نوشیدنی های الکترولیتی بر جایگزینی الکترولیت های ضروری و مواد معدنی از دست رفته تمرکز دارند، آن هم بدون افزودن مقدار زیادی قند یا کربوهیدرات.
2. مقدار قند: نوشیدنی های ایزوتونیک دارای محتوای قند بالاتری هستند. به همین دلیل در طول ورزش های استقامتی یا تمرینات سنگین انتخاب خوبی محسوب می شوند. در مقابل، نوشیدنی های الکترولیتی معمولا قند کمی دارند یا بدون قند تولید می شوند. بنابراین برای نیازهای روزانه هیدراتاسیون مناسب تر هستند.
3. کاربرد: ورزشکاران و افرادی که فعالیت های بدنی شدیدی را تجربه می کنند، معمولا نوشیدنی های ایزوتونیک را ترجیح می دهند. چرا که این نوع نوشیدنی به افزایش سریع انرژی کمک می کند. نوشیدنی‌ های الکترولیتی بیشتر مناسب افرادی هستند که دچار کم آبی بدن شده اند یا به دلیل بیماری، نیاز به جبران الکترولیت ‌ها دارند.
4. سرعت جذب: نوشیدنی ‌های ایزوتونیک به دلیل تطابق غلظت با مایعات بدن مانند خون، سریع جذب می ‌شوند و آب و انرژی را به سرعت به بدن می رسانند. در مقابل، نوشیدنی‌ های الکترولیتی بسته به غلظت، ممکن است دیرتر جذب شوند.

نوشیدنی های ایزوتونیک و نوشیدنی های الکترولیتی: کدام برای شما مناسب تر است؟

برای انتخاب نوشیدنی مناسب باید فاکتورهایی مانند نیازهای بدن و نوع فعالیت را در نظر بگیرید. ورزشکاران معمولا نوشیدنی های ایزوتونیک را انتخاب می کنند. این نوشیدنی‌ ها به خصوص در طول ورزش ‌های شدید یا فعالیت ‌هایی مانند دویدن و دوچرخه ‌سواری مفید هستند. چرا که به سرعت مایعات و کربوهیدرات‌ های ضروری بدن را تامین می کنند.

نوشیدنی های الکترولیتی برای شرایطی که هیدراتاسیون و کم آبی نگرانی اصلی هستند توصیه می شوند. عواملی مانند بیماری یا قرار گرفتن در معرض گرما، موجب می شوند بدن مواد معدنی ضروری را از دست بدهد. نوشیدنی های الکترولیتی به طور موثر این مواد از دست رفته را بازیابی کرده و به جلوگیری از کم آبی و حفظ عملکرد مناسب بدن کمک می کنند.

جمع بندی

نوشیدنی های ایزوتونیک و نوشیدنی های الکترولیتی از جمله نوشیدنی های محبوب در دنیا هستند. این نوشیدنی ها از نظر ترکیبات، غلظت، سرعت جذب و کاربرد با یکدیگر تفاوت دارند. البته هر دو نوع نوشیدنی به تامین آب و الکترولیت های بدن کمک می کنند.